نقش سیاسی توده‌ها در ایران معاصر، بازخوانی و تحلیل تأثیر توده‌ها در تحولات سیاسی

author

  • محمد سمیعی دانشیار گروه مطالعات ایران دانشکدۀ مطالعات جهان دانشگاه تهران
Abstract:

یکی از نیروهای سیاسی تأثیرگذار در ایران معاصر، نیروی سیاسی توده‌هاست که در مقاطع مختلف تاریخ ایران از پیش از مشروطه تا نهضت ملی شدن صنعت نفت و انقلاب اسلامی ایران توانسته نقشی سازنده را ایفا کند. ازآنجا که در ایران هرگز احزاب پایداری شکل نگرفته‌اند، جای خالی آنها در تعاملات سیاسی به‌طور معمول با حرکت‌های تودة مردم پر می‌شده است. اما ویژگی‌های توده‌ها با دیگر نیروهای سیاسی و حتی با افراد تشکیل‌دهندة تجمعات توده‌ای، متفاوت است و شناخت کنش‌ها و واکنش‌های سیاسی توده‌ها مطالعات تاریخی مفصلی را می‌طلبد. در این پژوهش ضمن کاوش در مبانی نظری حرکت‌های سیاسی توده‌ها، با بازخوانی و تحلیل مقاطع مهمی از تاریخ معاصر که در آن توده‌های مردم حرکت‌های سیاسی انجام داده‌اند، تلاش شده است که ویژگی‌های این حرکت‌ها و نیروهای بسیج‌کنندة توده‌ها و نیز حرکت‌های توده‌ای متقابل مطالعه شود. در پایان، با مطالعة اصول حاکم بر حرکت‌های توده‌ها نتیجه‌گیری می‌شود که در مقاطع مختلف تاریخ ایران، نیروهای سیاسی گوناگون قادر به بسیج توده‌ها بوده‌اند، ولی در مجموع، می‌توان ادعا کرد که موفق‌ترین شبکه‌ای که توانسته توده‌ها را به‌خوبی و با تداوم بسیج کند و از نیروی سیاسی آنان بهره ببرد، شبکة روحانیت دست در دست شبکة بازاریان و اصناف بوده است.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

تأثیر تحولات سیاسی بر نقاشی معاصر ایران با تأکید بر آموزه های سیاسی انقلاب اسلامی

مطالعه حاضر با هدف بررسی تاثیر انقلاب اسلامی بر نقاشی معاصر ایران صورت گرفت. هنر به عنوان بخشی از زندگی بشر همواره دست‌خوش تغییر و تحولات بوده است. تغییر و تحولی که در بستر خود بر عوامل بیرونی مؤثر بوده و از همین عوامل تأثیر پذیرفته البته به نظر می‌رسد بیشتر این عوامل بیرونی بوده‌اند که بر دوش هنر و هنرمند سنگینی کرده و از ابزار برانگیختگی او محسوب می‌شوند. این پژوهش تلاشی است جهت بازشناسی عوام...

full text

جریان سازی مذهبی آذربایجان در تحولات سیاسی ایران معاصر

تاریخ گواهی می­دهد هیچ منطقه‌ای از ایران به اندازه آذربایجان دست­خوش حوادث نشده است. آذربایجان مقاطع مهمی از تاریخ معاصر ایران را مرکزیت داشته و با پیشتازی در تحولات سیاسی کشور مسیر تاریخ ایران را تحت تاثیر داشته است. پژوهش حاضر به منظور تبیین عوامل سازنده حضور آذری­ها و مبارزات آنان، در صدد پاسخ به این سوال است که چه عاملی محرک اصلی مردم آذربایجان برای اقدامات سیاسی و انقلابی بوده است؟ بدین من...

full text

نقش شاپورجی در تحولات سیاسی ایران معاصر

چکیده ایران را همیشه به عنوان کشوری که آبستن حوادث زیادی در طول تاریخ بوده است به یاد داریم. کشوری که از رشادت های کوروش کبیر تا جنگ تحمیلی و حوادث انقلاب اسلامی همواره جای حماسه آفرینی ملتش بوده و هست. انگستان کشوری که از ابتدای تاریخ به انحای مختلف بر سرراه منابع طبیعی و انسانی کشور قرار گرفت و راه پیشرفت و ترقی کشور را سد کرد. در این میان وجود حاکمان بی کفایت هم به این موضوع کمک شایانی ...

15 صفحه اول

تحلیل و سنخ شناسی تفکر سیاسی در تاریخ معاصر ایران

<span style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; font-family: &quot;B Mitra&quot;; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-fareast-font-family: &quot;Times New Roman&quot;; mso-fareast-theme-font: minor-fareast; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin; mso-ansi-language: EN-US; mso-fareast-language: EN-US; mso-bidi-language: FA;" lang="...

full text

نقش خاندان مهران در تحولات سیاسی ایران در دوران ساسانیان

خاندان­های کهن به علت داشتن املاک و رعایای فراوان و، همچنین، لیاقت و شجاعت در فن جنگاوری و سوارکاری، در طول تمام سلسله­های ایران باستان، در موفقیت­ها و ناکامی­های سلسله­های ایران باستان تأثیر مستقیم داشتند. خاندان مهران نیز یکی از اعضای همین خاندان­های بزرگ بود که در زمان ساسانیان توانستند، همچنان، موقعیت خود را حفظ کنند و در تحولات سیاسی این سلسله نقش فعال و مؤثری داشته باشند. خاندان مهرانف هم...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 49  issue 2

pages  373- 393

publication date 2019-06-22

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023